Malını Çaldıran Bir de Fazladan Vergi Ödeyecek
Bir mükellef aktifinde kayıtlı motosikletinin hashtagçalındığını, hashtagsigorta şirketinden hashtagtazminat alındığını belirtilerek, tazminat tutarının tamamının mı yoksa defter değerini aşan kısmının mı gelir olarak dikkate alınacağı hususunda GİB’den görüş talep etmiştir.
Verilen Özelgede “ …vergi hukukumuz açısından sermaye ve sermayenin herhangi bir unsurunda meydana gelen değer kayıplarının düşük bedelle değerlendirilmesi veya değişik yollarla sonuç hesaplarına intikal ettirilmesinin, esas olarak ticari ve zirai faaliyetlerin normal bir şekilde işleyişinden veya tabii afetler yüzünden değer kaybına uğramasından doğmuş olması şartlarına bağlandığı, işletme aktifine kayıtlı söz konusu çalınan araçların bu kapsamda değerlendirilmesinin mümkün bulunmadığı,
Vergi kanunlarında çalınan ATİK bedellerinin zarar olarak yazılmasına veya bunlar için karşılık ayrılmasına imkan veren herhangi bir hüküm bulunmadığı,
Bu sebeple çalınan motosikletin bedelinin gider veya maliyet olarak dikkate alınmasının mümkün olmadığı,
Çalınan motosiklet ile ilgili olarak sigortadan alınan tazminatların gelir olarak dikkate alınması gerektiği” yönünde görüş bildirilmiştir.
Bu görüşe göre çalınan araç kayıtlı net aktif bedeli üzerinden gider yazılacak, ancak bu gider KKEG kabul edilecek, buna mukabil sigortadan alınan bedelin tamamı vergiye tabi tutulacaktır.
📢Bu görüşe şu gerekçeyle katılmamaktayız.
Özelgede bu sonuca varılırken VUK’un 278. ( kıymeti düşen mallar), 317. (fevkalade amortisman) 329. (Amortismana Tabi Malların Sigorta Tazminatı) maddeleri gerekçe gösterilmiştir. Ancak söz konusu maddeler yangın, deprem, sel, su basması gibi haller neticesinde ziyaa uğratılan malların amortisman veya sigorta tazminatını düzenlemektedir.
Halbuki, çalınma halinde ziyaa uğratılan değil, zayi olan bir mal söz konusu olup, aksine bir düzenleme olmadıkça zayi olan malların emsal bedelle değerlenmesi gerekmektedir.
Zayi olan ATİK, VUK’un 267. maddesi uyarınca emsal bedel ile değerlemesi gerekmekle birlikte, sigortadan tazminat alınması halinde alınan bedel ATİK’in emsal bedeli olarak kabul edilmekteydi.
hashtagSigorta; bir kişinin ya da sigorta kapsamına giren bir olgunun ileride karşılaşabileceği zararı gidermek için sigorta şirketi ile yaptığı, riskin gerçekleşmesi durumunda ödediği primler karşılığında kayıplarını teminat altına aldığı iki taraflı yasal bir sözleşmedir. Bir anlamda sigorta, şartların gerçekleşmesi halinde sözleşmeye konu varlığın satışından beklenen faydanın sigorta şirketi tarafından karşılanmasıdır.
Bu sebeple VUK’un 328 maddesi uyarınca hashtagATİK için sigorta şirketinden alınan bedel ile bunların envanter defterinde kayıtlı değerleri arasındaki olumlu farkın kar, aksi halde ise zarar olarak, ancak KKEG gider olarak dikkate alınması gerektiği görüşündeyiz.
(GİB, 27.07.20217 Tarih, B.07.1.GİB.4.34.16.01-125[6-2015/417]-225438 Sayılı ve 15/01/2021 Tarih, 39044742-130[Özelge]-36894 sayılı özelgeler)