İHTİRAZİ KAYIT VE PİŞMANLIK TALEBİ BİR ARADA BULUNABİLİR Mİ?
✔ 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 378. maddesinin 2. fıkrasında; mükelleflerin beyan ettikleri matrahlara ve bu matrahlar üzerinden tarh edilen vergilere karşı dava açamayacakları, İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 27. maddesinin 3. bendinde de; ihtirazi kayıtla verilen beyannameler üzerine yapılan işlemler ile tahsilat işlemlerinden dolayı açılan davaların tahsil işlemini durdurmayacağı kuralına yer verilmekle, ihtirazi kayıtla verilen beyan üzerine tahakkuk ettirilen vergilere karşı dava açılabileceği kabul edilmiştir.
✔ Aynı Kanunun 371. maddesinde; beyana dayanan vergilerde, vergi ziyaı cezasını gerektiren kanuna aykırı hareketlerini ilgili makamlara kendiliğinden haber veren mükelleflere maddede yazılı kayıt ve şartlarla vergi ziyaı cezası kesilemeyeceği kurala bağlanmış, madde hükmüyle, vergi ziyaı cezası gerektiren fiilleri kendiliğinden vergi dairesine haber veren, bir başka anlatımla, işlediği fiillerden pişmanlık duyan yükümlülere belli şartları yerine getirmeleri kaydıyla belirtilen fiillere ait cezaların uygulanmasının önlenmesi amaçlanmıştır.
✔ Vergi beyannamelerinin ihtirazı kayıtla verilmesi ile pişmanlıkla verilmesinin nedenleri, koşulları ve yarattığı sonuçlar farklıdır. Vergi kanunlarının öngördüğü zamanlarda verilen beyannamelere ihtirazı kayıt konulması, tarh edilen verginin dava konusu yapılmasına olanak sağladığı halde, pişmanlıkla verilmesi, beyannamenin zamanında verilmediği için doğmuş vergi kaybından dolayı ceza kesilmesini önlemektedir. Bu yüzden, kanuni süresi geçtikten sonra pişmanlıkla verilen beyannameye ihtirazı kayıt konulmasına, ihtirazı kayıtla verilen beyannamelere bağlanan hukuksal sonucun tanınmasına da olanak yoktur.
⚖ “….hakkındaki olumsuz tespitler nedeniyle bu mükelleften alınan faturalar kayıtlardan çıkarılmak suretiyle beyanların düzeltilmesi yönündeki davalı idarenin … tarih ve E…. sayılı yazısı üzerine, sözü edilen dönemler için pişmanlıkla beyanname verildiği, dava dilekçesinde ihtirazi kayıtla verildiği iddia edilmişse de beyannamelerde ihtirazi kayıt ibaresinin bulunmadığı, beyannameler ihtirazi kayıtla verilmiş olsaydı dahi pişmanlık hükümleri göz önüne alındığında pişmanlık ile ihtirazi kaydın bir arada olması mümkün olmayacağından, pişmanlıkla verilen beyannameler üzerine tahakkuk eden katma değer vergisi, pişmanlık zammı ve ferileri ile kesilen vergi ziya cezasında hukuka aykırılık bulunmadığı” (Danıştay 3. Daire’nin 22.9.2022 Tarih, E. 2019/3205 k. 2022/3302 Sayılı Kararı)