A- Yeminli Mali Müşavir Kime Denir ?

Yeminli Mali Müşavir (YMM), gerçek ve tüzel kişilere ait teşebbüs ve işletmelerin, muhasebe sistemlerini kurmak, geliştirmek, işletmecilik, muhasebe, finans, mali mevzuat ve bunların uygulamaları ile ilgili işlerini düzenlemek veya bu konularda müşavirliklerini yapmak; Yine bu konularda ilgililerin belgelerine dayanılarak inceleme, tahlil, denetim yapmak, malî tablo ve beyannamelerle ilgili konularda yazılı görüş vermek, rapor ve benzerlerini düzenlemek, tahkim, bilirkişilik, değerleme, derecelendirme ve benzeri işleri yapmak; Mali tabloların ve beyannamelerin mevzuat hükümleri, muhasebe prensipleri ile muhasebe standartlarına uygunluğunu ve hesapların denetim standartlarına uygunluğunu ve hesapların denetim standartlarına göre incelendiğini tasdik etmek;  İlgili mevzuatın öngördüğü işler ile resmî mercilerce belirlenecek işleri yapmak üzere 3568 sayılı yasa ile görevlendirilmiş meslek mensuplarına denilmektedir. “Yeminli Mali Müşavirlik” de bu faaliyet alanını ifade etmek üzere kullanılan bir meslek koludur.

B-) Yeminli Mali Müşavir Olma Şartları Nelerdir ?

“Yeminli malî müşavir” olabilmek için:

• a) En az 10 yıl serbest muhasebeci malî müşavirlik (SMMM) yapmış olmak,
  b) “Yeminli mali müşavirlik” sınavını vermiş olmak,
  c) “Yeminli malî müşavir” ruhsatını almış olmak,
  Şartları aranır. Ancak,
• Kanunları uyarınca vergi inceleme yetkisi almış olanların, bu yetkiyi aldıkları tarihten itibaren kamu kurum ve kuruluşlarında geçen hizmet süreleri ile hukuk, iktisat, maliye, işletme, muhasebe, bankacılık, kamu yönetimi ve siyasal bilimler dallarında öğretim üyeliği veya görevliliği yapmış olanların bu hizmetlerinde geçen süreleri serbest muhasebeci malî müşavirlikte geçmiş süre olarak kabul edilir.
• Kanunları uyarınca vergi inceleme yetkisi almış ve meslekî yeterlilik sınavını vermiş olanlar ile yukarıda sayılan konularda profesörlük unvanı almış bulunanlar için sınav şartı aranmaz.

C-) Yeminli Mali Müşavir Ne İş Yapar?

Anılan Kanun’un 2’nci maddesi hükmünde “Yeminli Mali Müşavirlik” mesleğinin konusu ana hatlarıyla çizilmiştir. Söz konusu madde hükmüne göre;

• Gerçek ve tüzel kişilere ait teşebbüs ve işletmelerin muhasebe sistemlerini kurmak, geliştirmek, işletmecilik, muhasebe, finans, mali mevzuat ve bunların uygulamaları ile ilgili işlerini düzenlemek ve bu konularda müşavirlik yapmak,
• Belgelere dayanarak, inceleme, tahlil, denetim yapmak, mali tablo ve beyannamelerle ilgili konularda yazılı görüş vermek, rapor ve benzerlerini düzenlemek, tahkim, bilirkişilik gibi işleri yapmak,
• 3568 Sayılı Kanun’un 12. maddesine göre çıkarılacak yönetmelik çerçevesinde tasdik işlemlerini yerine getirmek,

Tasdikten maksat yeminli mali müşavirlerce gerçek veya tüzel kişilerin veya bunların teşebbüs veya işletmelerinin mali tablo veya beyannamelerinin; vergi, istisna, muafiyet, iade, indirim, tecil, terkin veya zarar mahsubu işlemleri ve benzeri taleplerinin mevzuat hükümlerine, muhasebe ilke ve standartlarına uygunluğu esas alınarak hesapların gerçeğe uygun ve doğru bilgi verecek şekilde tutulmasını ve bu suretle mükelleflerin doğru beyanda bulunmalarını sağlamaktır.

D-) Yeminli Mali Müşavir Neleri Tasdik Edebilir ?

Yeminli mali müşavirlerce vergi mevzuatı yönünden tasdik yapılabilecek olan konu ve belgeler aşağıda belirtilmiştir.

a) Gelir Vergisi Yönünden:

• Yıllık gelir vergisi beyannameleri ve bunlara ekli mali tablolar ve bildirimler.
• Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesi ile ilgili olarak verilen muhtasar beyannameler,
• Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 80. maddesi ve 82. maddesi ile ilgili olarak verilecek münferit beyannameler,
• Geçici vergi bildirimleri.

b) Kurumlar Vergisi Yönünden:

• Yıllık kurumlar vergisi beyannameleri ve bunlara ekli mali tablolar ve bildirimler.
• Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15. maddesi uyarınca verilen muhtasar beyannameler.
• Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30. maddesi uyarınca verilen özel beyannameler,
• Geçici vergi bildirimleri.

c) Katma Değer Vergisi Yönünden:

• Katma değer vergisi beyannameleri ve ekleri,
• İade hakkı doğuran işlem ve belgeler,
• Maliye ve Gümrük Bakanlığınca gerek görülecek katma değer vergisine ilişkin diğer işlem ve belgeler,

d) Veraset ve İntikal Vergisi Yönünden:

• 7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu’nun 10. maddesinin (a) bendi uyarınca yapılmakta olan servet incelemelerine konu olan bilançolar ve bununla ilgili beyannameler,
• Veraset ve intikal vergisi beyannamelerinin ve eklerinin incelenmesi, takdir işlemlerinin yapılması ve tasdiki.

e) Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun Yönünden:

• 6183 sayılı Kanun’un 48. maddesi gereğince borcunun tecilini talep eden mükelleflerin dolduracakları “Erteleme ve Taksitlendirme Talep ve Değerlendirme Formları”,
• 6183 sayılı Kanun’un 105. maddesi gereğince verilen terkin beyanlarının incelenmesi ve tasdiki,

f) Damga Vergisi Yönünden:

• 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun 18 ve 22. maddeleri uyarınca makbuz karşılığı ödemeler için verilecek damga vergisi beyannameleri ile 19 ve 23. maddeleri uyarınca istihkaktan kesinti suretiyle tahsil edilen damga vergileri ile ilgili olarak verilecek beyannameler.

g) Mali Mevzuatta Yer alan Teşvik, İndirim, İstisna ve Muafiyetler Yönünden:

• Yatırım indirimi (İndirimli Kurumlar Vergisi)
• Döviz kazandırıcı işlemlerde vergi istisnası,
• Yeniden değerleme,
• Stok değerlemesi,
• Eğitim, spor ve sağlık yatırımlarından elde edilen kazanç istisnası,
• Dernek, tesis, vakıf ve kooperatiflere muafiyet tanınması,
• Diğer teşvik, indirim, istisna ve muafiyetlerle ilgili işlemler.

D-) Yeminli Mali Müşavirlerin Geliri Nedir ?

Yukarıda ifade edilen işleri kendi nam ve hesabına yapan Yeminli Mali Müşavirler devletten, ya da herhangi bir kurum ya da kuruluştan maaş almazlar. YMM’ler hizmet verdikleri kurum ve kuruluştan, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın her yıl ilan ettiği tarife üzerinden ücret alırlar. 2021 yılı ücret tarifesine aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.

https://www.turmob.org.tr/mevzuat/Pdf/19120

E-) YMM Sayısı Kaçtır ?

TÜRMOB kayıtlarına göre (2019) Türkiye’de 2.726 serbest, 2.043 bağımlı olmak üzere toplam 4.769 YMM mevcut olup, 8 odaya bağlı olarak faaliyet göstermektedir. YMM’lerden cinsiyet olarak 386’sı kadın, 4383’ü erkektir; eğitim durumuna göre 3705’i lisans, 741’i yüksek lisans, 323’ü doktora mezunudur.

Yeminli mali müşavirlik münferiden büro açmak ya da tek ortaklı şirket kurmak suretiyle faaliyette bulunabilecekleri gibi, birden fazla yeminli mali müşavir bir araya gelerek yeminli mali müşavir şirketi kurmak suretiyle de faaliyette bulunabilirler. Yeminli mali müşavirlik şirketlerinde ortakların tamamının yeminli mali müşavir olma mecburiyeti vardır.