İşe İade Davası Sonucu İşe Başlatılmayan İşçinin Yıllık Ücretli İzin Alacağı

İşe iadede işe başlatılmama;

İşe iade davasını kazanıp, yasal süresinde işe başvuran işçiler çoğu kez yeniden işe başlatılmamaktadırlar. Bu durumda işçinin yıllık ücretli izne esas süresi ve izne esas ücretinin belirlenmesi bazı tereddütlere yol açmaktadır. Makalemiz bu tereddütleri gidermeye yönelik olarak yazılmıştır.

Yıllık izin ücretlerinin son ücret üzerinden ödeneceği;

4857 sayılı İş Kanununun 59. maddesinde, iş sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde, işçiye kullandırılmayan, birikmiş yıllık izin sürelerine ait ücretlerin son ücret üzerinden ödeneceği hükme bağlanmıştır. Yıllık izin hakkının ücrete dönüşmesi için iş sözleşmesinin feshi şarttır. Bu noktada, sözleşmenin sona erme şeklinin, geçerli ve haklı nedene dayanıp dayanmadığının herhangi bir önemi bulunmamaktadır.

İşe başlatmama tarihinin, fesih tarihi olarak kabul edileceği;

İşçinin işe iade davası açması durumunda, izin ücreti talep edip edemeyeceği işçinin işe başlatılıp başlatılmadığına göre belirlenir. İşçi, işe iade dava sonucu işe başlatılırsa, önceki fesih ortadan kalkmış olduğundan ve iş ilişkisi devam ettiğinden 4857 sayılı Yasanın 59 uncu maddesi uyarınca izin ücreti talep edemez. İşçinin işe başvurusuna rağmen yasal bir aylık işe başlatma süresi içinde işe alınmaması halinde ise, işe başlatmama tarihi, fesih tarihi olarak kabul edilir ve işçi bu tarihten itibaren yıllık izin ücretini talep edebilir. Başka bir deyişle, kesinleşen işe iade kararının tebliği üzerine ve süresi içinde işe başlamak için işverene başvuran işçinin iş sözleşmesinin fesih tarihi, başvuru tarihini izleyen bir aylık işe başlatmama süresinin sonudur. Yıllık ücretli izin alacağı da bu tarihte muaccel olur. Bazen işveren işe başlatmayacağını sözlü veya eylemli olarak açıklayabilir. Bu durumda ise açıklama tarihinde iş sözleşmesi işverence feshedilmiş sayılır.

Örneğin işçi kesinleşen işe iade kararının tebliği üzerine ve süresi içinde işe başlamak için işverene 03.08.2019 tarihinde başvurmuş olsun. Bir aylık sürede işe başlatılmadığı takdirde 03.09.2019 tarihinde iş sözleşmesi feshedilmiş olur. İşçinin izin ücreti alacağı da 03.09.2019 tarihinde muaccel (işçi tarafından istenebilir) hale gelmiş olur.

İzin ücreti hesabında işe başlatılmadığı tarihte alması gereken ücretin dikkate alınacağı;

İşçiye ödenecek yıllık ücretli izin ücretinin hesaplanmasında dikkate alınacak ücrete gelince; işe iade davası sonunda işçinin işe başlatılmadığı tarihte iş sözleşmesi feshedilmiş sayıldığından, izin ücreti hesabında işe başlatılmadığı tarihte (örneğimizde- 03.09.2019 tarihinde) alması gereken ücret dikkate alınmalıdır.

Geçersiz sayılan ilk fesihten itibaren 4 ay daha işçinin çalışma süresine ekleneceği;

Son olarak yıllık ücretli izne esas kıdem süresinin hesabına değinecek olursak; İş güvencesine tabi bir işçi işe iadesine karar verilip çalışmak için yasal süresinde başvurmasına rağmen işe başlatılmazsa; geçersiz sayılan ilk fesihten itibaren 4 ay daha işçinin çalışma süresine eklenir. Bazen bu 4 aylık süre işçinin fark yıllık izin ücreti alacağına hak kazanmasına yol açabilir. Örneğin, 23.02.2013 tarihinde işe başlayan işçinin iş sözleşmesi, 21.03.2016 tarihinde geçersiz nedenle feshedilmiş olsun. Bu tarihler arasında davacının yıllık izne esas kıdem süresi: 3 yıl, 27 gündür. Yıllık izin süresi ise İş K. md.. 53/a’ya göre 3 X 14 = 42 gündür. Bu işçinin işe iade davası sonucu işe başlatılmadığını düşünecek olursak, yıllık izne esas kıdem süresi 4 ay daha uzayacaktır. Bu takdirde yıllık ücretli izne esas kıdem süresi: 23/02/2013-21/07/2016 (3 yıl, 4 ay, 28 gün) olacak ve yine işçinin yıllık izin süresi aynı kalacaktır. İlave sürenin yıllık ücretli izin süresine etki edecek bir örnek verecek olursak; Örneğin, 23.02.2016 tarihinde işe başlayan işçinin iş sözleşmesi, 21.11.2019 tarihinde geçersiz nedenle feshedilmiş olsun. Bu tarihler arasında davacının yıllık izne esas kıdem süresi: 3 yıl, 8 ay, 29 gündür. Yıllık izin süresi ise İş K. md. 53/a’ya göre 3 X 14 = 42 gündür. Bu işçinin işe iade davası sonucu işe başlatılmadığını düşünecek olursak, yıllık izne esas kıdem süresi 4 ay daha uzayacaktır. Bu takdirde yıllık ücretli izne esas kıdem süresi: 23/02/2016-21/03/2020 (4 yıl, 27 gün) olacak ve işçinin yıllık ücretli izin süresinde artış olacaktır. İzin süresi 4 X 14 = 56 güne çıkacaktır.

Yazar : Doç Dr. Murtaza Aydemir

Tarih : 07.05.2020

Kaynak : https://hukukuzmangorusu.com/ise-iade-ise-baslatmama-yillik-ucretli-izin/