Varlık Barışı (KVK Geçici 15. Madde)

7417 Sayılı Devlet Memurları Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 50. Maddesi ile 5510 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanununa Geçici 15. Madde olarak kamuoyunda varlık barışı olarak bilinen düzenleme yapılmıştır.  Maddede başlık bulunmamaktadır. Geçmiş düzenlemelerde kanun adı “Bazı Varlıkların Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Kanun” olarak ifade edilmiştir.

Bu düzenlemenin en önemli unsuru, beyan ya da bildirimde bulunanlara verilen bildirime konu varlıklarla ilgili “ vergi incelemesi ve tarhiyatının yapılmayacağı” güvencesidir. Bu sebeple kayıt dışı hasılatla varlık/servet edinenler için bu düzenleme büyük imkanlar sunmaktadır.

A- Yurt Dışı Varlıkların Ekonomiye Kazandırılması

Hangi Varlıklar, Ne Zamana Kadar Bildirilecek :

• Gerçek veya tüzel kişilerce, yurt dışında bulunan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları 31/3/2023 tarihine kadar banka veya aracı kurumlara bildirilir.

Ne Kadar Vergi Ödenecek ?

• Banka ve aracı kurumlar, kendilerine bildirilen varlıklara ilişkin olarak bildirim sa­hibinden bildirilen varlıkların değeri üzerinden 30/9/2022 tarihine kadar yapılan bildirimler için %1; 1/10/2022 tarihi ila 31/12/2022 tarihi (bu tarih dahil) arasında yapılan bildirimler için %2; 31/3/2023 tarihine kadar yapılan bildirimler için %3 oranında peşin olarak tahsil ettikleri vergiyi, bildirimi izleyen ayın on beşinci günü akşamına kadar vergi sorumlusu sıfatıyla bir beyanname ile bağlı bulunduğu vergi dairesine beyan eder ve aynı sürede öderler.

Ödenen Vergi İade Edilebilir mi?

• Vergi oranı; bildirilen varlıkların, Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılan hesaplara transfer edildiği veya yurt dışından getirilerek bu hesaplara yatırıldığı tarihten itibaren en az bir yıl süreyle tutulması halinde %0 olarak uygulanır. Bu takdirde, banka ve aracı kurumlar ta­rafından bildirim esnasında tahsil edilerek vergi dairesine ödenen vergi, bildirim sahibinin ilgili vergi dairesine başvurusu üzerine iade edilir.

Hangi Haller Türkiye’ye Transfer Edilme Kabul Edilir ?

• Bildirim kapsamına giren varlıklar, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve 07.07.2022 tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 31/3/2023 tarihine kadar kapatılmasında kullanılabilir. Bu takdirde, defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye’ye getirilme şartı aranmaksızın VARLIK BARIŞINDAN yararlanılır.
• 07.2022 günü itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan sermaye avans­larının, yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araç­larının 07.07.2022 tarihinden önce Türkiye’ye getirilmek suretiyle karşılanmış olması hâlinde, söz konusu avansların en geç 31/3/2023 tarihine kadar defter kayıtlarından dü­şülmesi kaydıyla VARLIK BARIŞINDAN yararlanılır.

Ne Kadar Sürede Türkiye’ye Transfer Edilmeli ?

• Bildirilen varlıkların, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye’ye getirilmemesi veya Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmemesi ile bildirilen veya beyan edilen tutarlara ilişkin tarh edilen vergilerin süresinde ödenmemesi ve diğer şartların ye­rine getirilmemesi hallerinde vergi incelemesi ve tarhiyatı yapılmaması ya da matrahtan mahsup güvencesinden yararlanamaz. Başka ifadeyle de varlık barışı imkanından yararlanamaz.

B- Yurt İçin Varlıkların Ekonomiye Kazandırılması

Yurt içinde Kimler, Ne Zamana Kadar Hangi Varlıkları Bildirebilir ?

• Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer ser­maye piyasası araçları ile taşınmazlar, 31/3/2023 tarihine kadar vergi dairelerine beyan edilir.
• Vergi dairelerine beyan edilen varlıkların değeri üzerinden %3 oranında vergi tarh edilir ve bu vergi, tarhiyatın yapıldığı ayı izleyen ayın sonuna kadar ödenir.

C- Ortak Hususlar

Bildirilen Varlıklar Nasıl Kaydedilecek ?

• Bildirilen veya beyan edilen varlıklar 213 sa­yılı Kanun uyarınca defter tutan mükellefler tarafından bildirim veya beyan tarihi itibarıyla ka­nuni defterlere kaydedilir.
• Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, bu madde hükümleri uyarınca kanuni defterlerine kaydettikleri kıymetler için pasifte özel fon hesabı açarlar. Bu fon hesabı bildirim veya beyan tarihinden itibaren iki yıl geçmedikçe işletmeden çekilemez, ser­mayeye ilave dışında başka bir amaçla kullanılamaz, işletmenin tasfiye edilmesi halinde ise vergilendirilmez.
• Serbest meslek kazanç defteri ile işletme hesabı esasına göre defter tutan mü­kellefler, söz konusu kıymetleri defterlerinde ayrıca gösterirler.

Bildirilen Varlıklar İşletmeden Çekilebilir mi ?

• Bu varlıklar dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaz ve bildirim veya beyan tarihinden itibaren iki yıl geçmesi koşuluyla vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmeden çekilebilir.
• Beyan edilerek işletme kayıtlarına alınacak taşınmazların işletmeye devrine ilişkin tapuda yapılacak işlemlerden, 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanunu uyarınca harç alınmaz, bu taşın­mazların işletmeye devri 193 sayılı Kanunun mükerrer 80 inci maddesi uygulamasında elden çıkarma sayılmaz.
• Bildirim ve beyana konu edilen varlıklarla ilgili olarak 213 sayılı Kanunun amor­tismanlara ilişkin hükümleri uygulanmaz.
• Bu varlıkların elden çıkarılmasından doğan zararlar, gelir veya kurumlar vergisi uygulaması bakımından gider veya indirim olarak kabul edilmez.

Vergi İncelemesi ve Tarhiyatı Güvencesi Nasıl Uygulanacak ?

• Bildirilen veya beyan edilen varlıklara isabet eden tutarlara ilişkin hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmaz. Diğer nedenlerle başlayan vergi incelemeleri ile takdir komisyonu kararları sonucu bulunan matrah farkının madde kapsamında bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle ortaya çıktığının tespiti ve bildirilen veya beyan edilen varlık tutarının, bulunan matrah farkına eşit ya da fazla olması durumunda matrah farkına ilişkin tarhiyat yapılmaz. Bulunan matrah farkının, bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle ortaya çıktığının tespitine rağmen söz konusu varlık tutarlarından büyük olması durumunda sadece aradaki fark tutar üzerinden vergi tarhiyatı yapılır.

Başka Nedenle Matrah Farkı Tespit Edilirse ?

• Vergi incelemesi veya takdir komisyonu ka­rarları sonucunda bildirim veya beyana konu edilen varlıklar dışındaki nedenlerle matrah farkı tespit edilmesi durumunda, bu madde kapsamında bildirilen veya beyan edilen tutarlar, bulunan matrah farkından mahsup edilmeksizin tarhiyat yapılır.
• Vergi incelemesine başlanılan veya takdir komisyonuna sevk edilen tarihten sonra bu madde kapsamında yapılan bildirim ve beyanlar dolayısıyla söz konusu inceleme veya takdir komisyonu kararları sonucunda yapılacak tarhiyatlar için vergi incelemesi ve tarhiyatı yapılmaması ya da matrahtan mahsup güvencesi uygulanmaz.

Tahakkuk Eden Vergi Ödenmez İse !

• Tahakkuk eden ver­ginin vadesinde ödenmemesi vergi aslının gecikme zammı ile birlikte 6183 sayılı Kanun uya­rınca takip ve tahsiline engel teşkil etmez. Tahsil edilmiş olan vergiler red ve iade edilmez.  Ödenen vergi, hiçbir suretle gider yazılamaz ve başka bir vergiden mahsup edilemez.

Düzeltme Mümkün Mü ?

• Bildirim ve beyan süresi sona erdikten sonra bildirim veya beyanlara ilişkin dü­zeltme yapılamaz.

D- Gelir Ve Kurumlar Vergisi Mükellefiyeti Bulunmayanlar

Gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmayanlar tarafından, sahip olunan ve Türkiye’de bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer ser­maye piyasası araçları ile taşınmazlar, 31/3/2023 tarihine kadar vergi dairelerine beyan edilmek şartıyla VARLIK BARIŞINDAN yararlanabilirler, bunlar tarafından taşınmaz dışındaki varlıkların en geç beyan tarihi itibarıyla banka veya aracı kurumlara yatırılmak suretiyle tevsik edilmesi zorunludur.