Fiziki Teslim Olmaksızın Yapılan Altın Teslimlerinde Kambiyo Vergisi (BSMV)
Gelir İdaresi Başkanlığınca Türkiye Bankalar Birliği Başkanlığı’na verilen 21.05.2020 tarih, 70903105-180[5601 -269-2]-E.53703 sayılı özelgede; “fiziki teslimat olmaksızın yapılan altın alım satım işlemlerinin kambiyo işlemi olarak değerlendirilmesi gerekliği” ifade edilmiş olup, konuya ilişkin mevzuat açıklaması şu şekildedir.
” Bilindiği üzere, 6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun 28 inci maddesinde, banka ve sigorta şirketlerinin 10/6/1985 tarihli ve 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununa göre yaptıkları işlemler hariç olmak üzere, her ne şekilde olursa olsun yapmış oldukları bütün muameleler dolayısıyla kendi lehlerine her ne nam ile olursa olsun nakden veya hesaben aldıkları paraların banka ve sigorta muameleleri vergisine (BSMV) tabi olduğu; 30 uncu maddesinde, BSMV’yi banka ve bankerlerle sigorta şirketlerinin ödeyeceği; 31 inci maddesinde ise vergi matrahının 28 inci maddede yazılı paraların tutan olduğu, kambiyo alım ve satım muamelelerinde kambiyo satışlarının tutarının vergiye matrah olacağı, hükümleri yer almaktadır.
Öte yandan, 89 Seri No.lu Gider Vergileri Genel Tebliğinin “B- Kambiyo Muameleleri” başlıklı bölümünde de belirtildiği üzere, kambiyo, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararın 2 nci maddesinin (h) bendinde, efektif dâhil yabancı parayla ödemeyi sağlayan her nev’i hesap, belge ve vasıtalar olarak tanımlanmış olup, kambiyo olarak değerlendirilen söz konusu hesap, belge ve vasıtaların ana unsur olduğu işlemlerin kambiyo işlemi olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.
Konu ile ilgili olarak, kambiyo mevzuatının esaslarını ve kambiyo politikalarını belirlemek, mevzuat çalışmalarını yürütmek, yapılan iş ve işlemlerin mevzuata uygunluğunu kontrol etmekle görevli Bakanlığımız Finansal Piyasalar ve Kambiyo Genel Müdürlüğünün görüşüne başvurulmuş olup, anılan Genel Müdürlükten alınan 21/5/2020 tarihli ve 276064 sayılı yazıda;
“Bilindiği üzere, 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun kambiyo mevzuatına ilişkin düzenlemelere esas oluşturan Kanundur. Anılan Kanun’un l inci maddesinde kambiyo mevzuatında hakkında düzenleme yapılmasına imkan tanınan kıymetler; kambiyo, nukut, esham ve tahvilat, kıymetli madenler ve kıymetli taşlarla bunlardan mamul veya bunları muhtevi her nevi eşya ve kıymetler ile ticari senetlerle tediyeyi temine yarayan her türlü vasıta ve vesikalar olarak yer almaktadır.
Anılan Kanun uyarınca yayımlanan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar’m “Tanımlar” başlıklı ikinci maddesinin (h) bendinde döviz (kambiyo) efektif dahil yabancı parayla ödemeyi sağlayan her nev’i hesap, belge ve vasıta; (j) bendinde kıymetli madenler ise her tür ve şekilde altın, gümüş, platin ve paladyum olarak tanımlanmıştır.
Bu itibarla, kıymetli maden ve dövizin kambiyo mevzuatında düzenlenen değerler olması, kambiyo mevzuatında kıymetli maden depo hesaplarında işlem gören kaydi tutarların açık bir tanımının yer almaması ve özü itibarıyla fiziki teslimat yapılmadığı sürece kaydi ve değeri dövizle belirlenen bir tutarın söz konusu olması hususları dikkate alındığında; vadesiz ve yatırım hesapları üzerinden fiziki teslimat olmaksızın yapılan altın alım satım işlemlerinin kambiyo işlemi olarak değerlendirilmesi gerekliği düşünülmektedir”
şeklinde görüş bildirilmiştir.
Buna göre, bankalar nezdinde yatırım hesapları ve diğer (vadesiz, vb) hesaplar üzerinden fiziki teslimat olmaksızın yapılan altın satış işlemlerinin kambiyo işlemi kapsamında değerlendirilerek bu işlemler üzerinden yürürlükteki oranlara göre kambiyo muamele vergisi (BSMV) hesaplanması gerekmekledir.”
Bahse konu görüş çerçevesinde vatandaşların bankalar dışından fiziken altın teslim almalarında kambiyo vergisi uygulanmayacaktır. Ancak, bankalar nezdinde açılan hesaplar üzerinden fiziki teslim olmaksızın altın alım satım işlemleri %1 oranında kambiyo vergisi (BSMV) uygulanacaktır. Bankalarca fiziken yapılan altın alım satım işlemlerinde ise lehe alınan fark üzerinden ( alım satım farkı) %1 oranında kambiyo vergisi tatbik edilecektir.
Bahse konu özelgeye aşağıdaki kaynaktan ulaşabilirsiniz.
Kaynak : Gelir İdaresi Başkanlığının Özelgesi